Czar czarnuszek ... czyli o czarnuszce siewnej i jej siostrze z Damaszku

Czarnuszka siewna, nazywana niekiedy czarną kolendrą lub czarnym kminkiem, pochodzi z południowo-zachodniej Azji i basenu Morza  Śródziemnego. Jest ziołem o długiej historii, dawniej bardziej rozpowszechnionym i cenionym, jako lek o szerokim zastosowaniu.

Czarnuszka siewna (Nigella sativa L.) jest niezbyt wysoką rośliną jednoroczną o rozgałęzionych łodygach  pokrytych delikatnymi, pierzastosiecznymi liśćmi. Na wierzchołkach łodyg rozkwitają białe z niebieskim żyłkowaniem kwiaty. Owocami są mieszki wypełnione licznymi, kanciastymi, prawie czarnymi nasionami. Surowcem zielarskim są właśnie te nasiona. Zawierają one olejek eteryczny, saponiny, goryczki, garbniki i olej. Czarnuszka działa rozkurczowo, rozluźnia mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg moczowych, zwiększa wydzielanie moczu. Działa także wykrztuśnie, stymulując wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i ułatwiając ich samooczyszczanie. Jest także środkiem mlekopędnym zalecanym kobietom karmiącym.

W Europie Południowej, Azji Mniejszej, Maroku oraz Indiach nasiona czarnuszki są wysoko cenioną przyprawą. Mają ostry, korzenny smak i specyficzny zapach. Używa się ich tam do posypywania pieczywa. Bywają stosowane jako namiastka pieprzu.

Zbliżone właściwości ma pokrewny gatunek – czarnuszka damasceńska (Nigella damascena L.).

Jest ona w porównaniu z czarnuszką siewną rośliną nieco wyższą. Ma przy tym bardzo dekoracyjne błękitne kwiaty. Jej nasiona po roztarciu pachną landrynkami. Czarnuszka znalazła także swoje zastosowanie w kosmetologii. A tymczasem na poniższych fotografiach podziwiajmy uroczą czarnuszkę damasceńską rosnącą w moim ogrodzie. Uwielbiam te błękitne kwiatki.

Torebki nasienne, a w nich czarne nasiona ...